Η ΑΚΟΙΜΗΤΟΣ ΚΑΝΔΗΛΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

 

Του Αχιλλέα Κ. Μάμαλη, Πρωτοδίκη Δ.Δ.

Το τριήμερο 17-20 Μαϊου 2024, παραμονές σχεδόν της επετείου της αποφράδος ημέρας, πραγματοποιήθηκε η ξεχωριστή επίσκεψη του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά στην Κωνσταντινούπολη. Επρόκειτο για ένα ταξίδι, πρωτίστως, προσκυνηματικού, βαθιά πνευματικού χαρακτήρα. Το μεταφυσικό βάρος της επίσκεψης στο Φανάρι κατέστη αισθητό τη στιγμή που η σφιχτοδεμένη μας παρέα των 18 δικαστών στάθηκε με δέος και συγκίνηση μπροστά στην Πύλη, όπου απαγχονίστηκε ο εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε’, η θυσία του οποίου αποτέλεσε σάλπισμα ελευθερίας…

Μια επίσκεψη στο Φανάρι και την ιστορική Μονή της Ζωοδόχου Πηγής του Μπαλουκλί, άλλωστε, δεν μπορεί να ικανοποιεί απλώς τουριστικά και ιστορικά ενδιαφέροντα. Για τον επισκέπτη Ρωμιό αποτελεί μυσταγωγία, ταξίδι επιστροφής στην κοιτίδα του Νέου Ελληνισμού, εκεί που σιγοκαίει αδιάκοπα η Ακοίμητη Κανδήλα του Γένους, που ο χρόνος ρέει «ασάλευτα» από την 29η-5-1453 ως και σήμερα, εκεί που το αιώνιο Πένθος της μεγάλης Αιχμαλωσίας βιώνεται συγκεκραμένο με την αιώνια Χαρά της Ανάστασης του Θεανθρώπου, του «Θεού Ζώντων» και όχι νεκρών κατά τη συγκλονιστική ευαγγελική περικοπή του Ματθαίου. Γιατί, τί άλλο μπορεί να είναι ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς ή ο πρώτος Πατριάρχης του υπόδουλου Γένους, Γεώργιος Γεννάδιος Σχολάριος, παρά πολίτες του «Βασιλείου των Ζώντων», των οποίων η παρουσία στον κόσμο ψηλαφείται πνευματικά;

Και κάπου εκεί, η πατρική ευχή του Οικουμενικού μας Πατριάρχη Βαρθολομαίου, την οποία ευγνώμονες λάβαμε μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, θαρρείς πως δεν βγαίνει μόνο από τα χείλη του σπουδαίου αυτού ανθρώπου… Βγαίνει και από τα χείλη των αοιδίμων προκατόχων του, που μακάρια αναπαύονται στα μνήματα της Μονής Ζωοδόχου Πηγής, από τα χείλη αυτού του ίδιου του Γεννάδιου Σχολάριου, ο οποίος, ενταφιασθείς στην Μονή Τιμίου Προδρόμου στις Σέρρες, δεν μεσιτεύει προς τον Κύριο μόνον για τις ψυχές των ηττημένων του 1453 αλλά φυλάει και εκείνες των πεσόντων φαντάρων μας στα κοντινά οχυρά Ρούπελ μερικούς αιώνες μετά, και (ο οποίος) με την επιπλέον ιδιότητα του ανωτάτου Κριτή (Δικαστή) της Αυτοκρατορίας θα είχε οπωσδήποτε να μας δώσει καίριες συμβουλές σχετικά με το λειτούργημά μας… 

Μπορεί η Μεγάλη Εκκλησία να τελεί, κατά Ράνσιμαν, τύποις εν αιχμαλωσία, αλλά ουσιαστικά η φαινομενική της υποταγή συνιστά άσκηση ελευθερίας «εν Πνεύματι Αληθείας». Ο σημερινός Πατριάρχης όπως και οι προκάτοχοί του ήδη από τα χρόνια της Άλωσης δεν είναι δεσμώτες, δεν είναι αιχμάλωτοι. Ο Π. Κανελλόπουλος γράφει χαρακτηριστικά στο έργο του «Το Τέλος του Ζαρατούστρα»: «…Και πρέπει να είσαι πάντα ελεύθερος να υπακούς. Δεν υπακούει ο δούλος. Ο ελεύθερος υπακούει». Η ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου μετά την Άλωση είναι στο βάθος μια ιστορία θεοειδούς Ταπείνωσης και ηθικής ελευθερίας, πέρα και πάνω από πολιτικές και εθνικές σκοπιμότητες…

Έχοντας βιώσει όλα τα παραπάνω, η ωραία μας συντροφιά, με αποσκευές τα πολύτιμα λόγια του Παναγιότατου και το Αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής (αλλά και ευχάριστες κοσμικές αναμνήσεις, αναγκαίο συμπλήρωμα των πνευματικών απολαύσεων), επέστρεψε στην Αθήνα. Εδώ που ο χρόνος σαλεύει κανονικά, οι μεταφυσικές ενατενίσεις χάνονται μέσα στις βιοτικές μέριμνες μιας φρενήρους καθημερινότητας και η Ακοίμητη Κανδήλα καίει μόνο μέσα σε ρομαντικές καρδιές και λαϊκούς μύθους…

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - Ενημέρωση του κοινού σχετικά με τη θέσπιση ηλεκτρονικών επιδόσεων των εγγράφων των διοικητικών δικαστηρίων προς το ΝΣΚ με την ΚΥΑ 17850/28-3-2024 (ΦΕΚ Β΄ 2286)

  

Όπως έχουμε ενημερώσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά, ελλείψει επαρκούς αριθμού δικαστικών επιμελητών (διαθέτει μόνο έναν), αδυνατεί να διεκπεραιώσει τις απαιτούμενες εκ του νόμου επιδόσεις προς τους διαδίκους (κλητεύσεις, δικαστικές αποφάσεις κλπ.), με αποτέλεσμα:

α) Οι διάδικοι να ταλαιπωρούνται με πολύμηνη επιπλέον καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων τους,

β) Οι αστυνομικοί να επιβαρύνονται με ένα επιπλέον πάρεργο, δεδομένου ότι τα επιδοτέα έγγραφα του δικαστηρίου τα αποστέλλουμε στα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα προς επίδοση.

Μόλις χθες, 18-4-2024 δημοσιεύθηκε η ΚΥΑ 17850/28-3-2024 (ΦΕΚ Β΄ 2286), με την οποία προβλέφθηκε ότι θα μπορούν πλέον οι επιδόσεις των διοικητικών δικαστηρίων προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να γίνονται ηλεκτρονικά.

Κατ’ αρχάς, πρέπει να αποδοθούν τα εύσημα στον Υπουργό Δικαιοσύνης, γιατί επιτέλους επιλύθηκε ένα ζήτημα που εκκρεμούσε για πολύ καιρό.

Η πρόβλεψη των ηλεκτρονικών επιδόσεων προς το ΝΣΚ αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση της ψηφιοποίησης της ελληνικής δικαιοσύνης, που θα την φέρει πιο κοντά στα ευρωπαϊκώς ισχύοντα.

Ωστόσο, πρέπει να επισημάνουμε ότι οι επιδόσεις των διοικητικών δικαστηρίων προς το ΝΣΚ αποτελούν ένα μικρό μέρος του συνόλου των επιδόσεων, η δε εκδοθείσα ΚΥΑ δεν αφορά τις επιδόσεις προς το σύνολο των διαδίκων (ΔΟΥ, ΔΕΔ, νπδδ, ΟΤΑ, δικηγόρους, ιδιώτες κλπ).

Συνεπώς, ελάχιστη επίδραση θα έχει στη βελτίωση της λειτουργίας των διοικητικών δικαστηρίων, μεταξύ των οποίων και το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά.

Εξακολουθεί, λοιπόν, να υφίσταται η επιτακτική ανάγκη θεσμοθέτησης των ηλεκτρονικών επιδόσεων των εγγράφων των διοικητικών δικαστηρίων προς το σύνολο των διαδίκων, κατά το πρότυπο της ΚΥΑ 59660/2024 (ΦΕΚ Β΄ 403), με την οποία προβλέφθηκαν αυτές για την ποινική δίκη αποκλειστικά.

Εν έτει 2024, αποτελεί δείγμα υστέρησης της ελληνικής δικαιοσύνης και αδιαφορίας της Πολιτείας προς τους πολίτες η διενέργεια των επιδόσεων με απαρχαιωμένες μεθόδους περασμένων δεκαετιών (όπως η θυροκόλληση) και η εξ αυτού επιμήκυνση του χρόνου εκδίκασης των υποθέσεων αλλά και η μετατροπή των αστυνομικών οργάνων σε κλητήρες.

Η πρόβλεψη των ηλεκτρονικών επιδόσεων δεν θα αποτελεί επιτυχία του ελληνικού Κράτους αλλά απλή θεραπεία μια αδικαιολόγητης παράλειψης, τη στιγμή που σε άλλες μικρότερες και φτωχότερες χώρες της Ευρώπης τα δικαστικά τους συστήματα έχουν μετασχηματιστεί πλήρως ψηφιακά και περνάνε πλέον στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης για μια σειρά εργασιών, προς όφελος πάντα του πολίτη.

Δεν είναι αποδεκτό να είναι πάντα η Ελλάδα μας ουραγός και να ακολουθεί ασθμαίνοντας τις άλλες χώρες στα ζητήματα εκσυγχρονισμού της δικαιοσύνης.

Απαιτείται άμεση αλλαγή πλεύσης της Πολιτείας και η προτεραιοποίηση της βελτίωσης της λειτουργίας του δικαστικού συστήματος, του οποίου, άλλωστε, η υστέρηση υποσκάπτει την οικονομική μας ανάπτυξη.

Ενόψει τούτων, απαιτείται η ΑΜΕΣΗ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ για τα διοικητικά δικαστήρια, η οποία είναι από τεχνικής πλευράς άμεσα εφικτή.

 

Πειραιάς, 19-4-2024

 

Δήμος Χρυσός

Εφέτης Δ.Δ.

Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης

του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά

 

Η ΔΙΚΗ ΜΙΑΣ ΘΝΗΣΙΓΕΝΟΥΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Του Αχιλλέα Κ. Μάμαλη, Πρωτοδίκη Δ.Δ.

Η εκδήλωση της 20^ης Μαρτίου 2024 περί της αβασίλευτης Δημοκρατίας του Μεσοπολέμου (1924-1935) στην αίθουσα συνεδριάσεων του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά, με βασικούς ομιλητές τους κυρίους Θανάση Διαμαντόπουλο και Γιάννη Δασκαρόλη και συντονιστές τον Προϊστάμενο του Δικαστηρίου Δήμο Χρυσό και τον γράφοντα, που θα μπορούσε να εκληφθεί καταχρηστικά και ως μια «δίκη του θνησιγενούς αβασίλευτου καθεστώτος του Μεσοπολέμου», αποτέλεσε ουσιαστικά τη συνέχεια της περυσινής αντίστοιχης στο Δημοτικό Θέατρο για τη δίκη των Έξι. Άλλωστε, η Μικρασιατική Καταστροφή και τα έξι κυπαρίσσια του Γουδή ρίχνουν βαριά τη σκιά τους σε όλην την περίοδο του ελληνικού Μεσοπολέμου και δημιουργούν, συν τοις άλλοις, το ψυχολογικό υπόβαθρο σκέψης και δράσης των βασικών πρωταγωνιστών της εποχής, με τέτοιον τρόπο, μάλιστα, ώστε να καθίσταται αδύνατη η προσέγγιση  προσωπικοτήτων όπως του Πλαστήρα, του Παπαναστασίου, του Πάγκαλου, του Κονδύλη ενδεχομένως και αυτού του κοσμικού «σημείου αντιλεγόμενου» Ελευθερίου Βενιζέλου, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ως άνω δραματικά γεγονότα του 1922.

Η υπό εξέταση περίοδος χαρακτηρίζεται από την κυβερνητική αστάθεια (με εξαίρεση την περίοδο 1928-1932), τις θεσμικές εκτροπές και το σφιχτό εναγκαλισμό της πολιτικής από το στράτευμα, όπως εξάλλου καταμαρτυρούν τα ποικιλώνυμα στρατιωτικά κινήματα και αντικινήματα της περιόδου, αρχής γενομένης από την «Επανάσταση Πλαστήρα- Γονατά- Φωκά» του 1922 και της αυλαίας πεσούσης την 1^η Μαρτίου 1935 με το μοιραίο βενιζελικό κίνημα που έμελλε να αποτελέσει τον επιθανάτιο ρόγχο της Β’ Ελληνικής Δημοκρατίας… Πόσες πιθανότητες είχε, άραγε, να επιβιώσει μια «δημοκρατία» που υπήρξε καρπός της μονόπλευρης Εθνοσυνέλευσης του 1923 (κατ’ ουσίαν προϊόν της πιο σκληρής στρατοκρατίας που είχε γνωρίσει έως τότε το ελληνικό κράτος) και στο σώμα της οποίας ενεγράφη η υποθήκη του διαβόητου «Κατοχυρωτικού», ήτοι του νομοθετικού εκτρώματος της 23^ης Απριλίου 1924; Η ποινικοποίηση του φρονήματος, βασική πρόβλεψη του εν λόγω νομοθετικού διατάγματος, λειτούργησε ως «σχολείο», από το οποίο αποφοίτησαν τα κατοπινά χρόνια οι επιφανέστεροι εχθροί της Ελευθερίας έως την αυγή της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας, μισό αιώνα αργότερα… Οι αλλαγές του εκλογικού νόμου με προεδρικό διάταγμα (!), η ad hoc άρση της ισοβιότητας των δικαστών (βλ. Θανάση Διαμαντόπουλου, Χωρίς Στέμμα Η αβασίλευτη του Μεσοπολέμου, Ανατομία ενός ιστορικοπολιτικού ατυχήματος, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2023, σελ. 191, όπου περιγράφεται η απομάκρυνση των δικαστών των Πρωτοδικείων Αθηνών, Λαμίας, Χίου και Έβρου εξαιτίας της απόφασής τους να ανακηρύξουν τους «παγκαλικούς» πρώην υπουργούς ως υποψηφίους στις εκλογές του 1926, αψηφώντας την αντισυνταγματική διάταξη νόμου που υπαγόρευε το αντίθετο) και η προφανούς σκοπιμότητας πρόβλεψη ενιαύσιας πρωθυπουργικής θητείας από το Σύνταγμα του 1925/26 (Σύνταγμα Παπαναστασίου), έρχονται να συμπληρώσουν πινελιές ιδιοτέλειας και αυταρχισμού σε έναν καμβά θεσμικής ανωμαλίας.

Είναι χαρακτηριστικό και δηλωτικό του κλίματος της εποχής το κάτωθι απόσπασμα της απολογίας του στρατηγού Πάγκαλου, ενός εκ των σκληρότερων στρατιωτικών και πολιτικών παραγόντων της εποχής, κατά τη δίκη του, όπου αναφέρονται τα εξής (βλ. Διαμαντόπουλου ό.π., σελ. 193) : «Αυτή υπήρξε η κοινοβουλευτική ομαλότης, την οποίαν ως άλλος Ηρόστρατος ανέτρεψα… Το υπ’ εμέ καθεστώς κατ’ ουδέν διέφερε των άλλων. Ήτο μια Επανάστασις επιβληθείσα. Επανάστασις ομοία προς την του Βενιζέλου, του Πλαστήρα, του Παπαναστασίου, του Κονδύλη. Η πρώτη εκλήθη κοινοβουλευτική δικτατορία, η άλλη Επανάστασις του 1922, όπως η του κ. Κονδύλη υπηρεσιακή κυβέρνησις!   Η δική μου απεκλήθη δικτατορία… Ζήτημα λέξεων και ονομασιών. Υπήρξα και εγώ μια ανωμαλία εν μέσω τόσων άλλων…» Ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος ομολογεί στο σημείο αυτό, άθελά του ίσως, μια αλήθεια: Τη συστηματική και διαχρονική ιδεολογική χρήση της ιστορίας και την επιλεκτική ανάγνωση και ερμηνεία των γεγονότων, ανάλογα με τη σκοπιά του εκάστοτε αφηγουμένου αυτά. Τα όρια Επανάστασης και Πραξικοπήματος ενίοτε είναι ρευστά και δυσδιάκριτα. Στην ανθρώπινη Ιστορία κυριαρχούν οι γκρίζες ζώνες, ενώ τα μανιχαϊστικά ερμηνευτικά σχήματα προσήκουν σε θρησκευτικά δόγματα (και πάντως όχι σε όλα).

Μολαταύτα, η ανωτέρω εικόνα της θεσμικής σήψης, κατά την επίμαχη περίοδο, δεν αντιστοιχεί στο πράγματι πολύ υψηλό επίπεδο της πολιτικής διανόησης που αναδύεται στην μεσοπολεμική Ελλάδα και θωρακίζει ψυχικά τους Έλληνες (μαζί με την μνημειώδη λογοτεχνική παραγωγή της Γενιάς του ’30), ηχώντας το σάλπισμα της Νίκης του 1940 αλλά και δημιουργώντας το ηθικό καταφύγιο του Έθνους κατά τα σκοτεινά χρόνια που ακολούθησαν … Οι Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Κωνσταντίνος Τσάτσος και Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος προϋποθέτουν ως πνεύματα τους Δημήτρη Γληνό, Σεραφείμ Μάξιμο και Γιάννη Κορδάτο (και αντίστροφα), το «Αρχείο Φιλοσοφίας και Θεωρίας των Επιστημών» επιτελεί το ηθικό του χρέος τελώντας σε διαλεκτική σχέση με τους «Νέους Πρωτοπόρους» (και αντίστροφα).

Εν κατακλείδι, η ωραία φράση, παρμένη από το θεατρικό έργο «Όλιβερ Κρόμβελ» του Π. Κανελλόπουλου, έρχεται να συμπυκνώσει το νόημα της απροκατάληπτης ιστορικής έρευνας, που οπωσδήποτε αποτελεί το ευκταίο, οσάκις επιχειρείται η αναψηλάφηση σπουδαίων γεγονότων και πεπραγμένων μεγάλων προσωπικοτήτων: «Οι Αιώνες μας λένε την Αλήθεια, όχι οι στιγμές…» Οι θεράποντες της Κλειούς επιβάλλεται να εξέρχονται των ασφυκτικών ορίων της Συγκυρίας και των ατομικών τους προκαταλήψεων και προαποδοχών, πρέπει να έχουν το ανάστημα να συνομιλούν με τους Αιώνες, να τους αφουγκράζονται, ακόμα και αν η φωνή των πρώτων ακούγεται ψιθυριστή. Εκείνοι έχουν χρέος να σιωπούν και να ακούν… Μόνο έτσι θα μπορέσουν μετά να «ορθοτομήσουν» το λόγο της ιστορικής Αλήθειας…

  

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΣΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Στις 12-4-2024 και ώρα 11.30 το πρωί, ένα ακόμα περιστατικό, που έλαβε χώρα στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά, ήρθε να προστεθεί σε παρεμφερή προγενέστερα, ανακινώντας επιτακτικά το ζήτημα της ασφάλειας του τρίτου μεγαλύτερου Διοικητικού Δικαστηρίου της Χώρας, καθώς επίσης και όλων των Δικαστηρίων και των υπηρετούντων σε αυτά.

Άνδρας της υπηρεσίας security που επιβλέπει την είσοδο του κοινού στο δικαστικό μέγαρο της οδού Πύλης 17 διέκρινε περίστροφο τοποθετημένο σε θήκη επί της ζώνης που φορούσε εισερχόμενος στο κτήριο δικηγόρος. Μετά από σχετικές ενέργειες της Διεύθυνσης του Δικαστηρίου και επικοινωνία με τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές, έσπευσαν στο χώρο, εντός δεκαλέπτου, αστυνομικοί του ΑΤ Δημοτικού Θεάτρου και άλλων υπηρεσιών, προβαίνοντας στις απαιτούμενες νόμιμες ενέργειες για την εξουδετέρωση της απειλής. Ο εν λόγω δικηγόρος σκόπευε να παραστεί στη συζήτηση υπόθεσης μεγάλου χρηματικού αντικειμένου και να ζητήσει την 8η κατά σειρά αναβολή, με το περίστροφο στη ζώνη.

Ανεξαρτήτως της ανώδυνης έκβασης του συμβάντος τούτου, ερωτάται κάθε αρμόδια κρατική αρχή: Ελλείψει προσωπικού ασφαλείας στα περισσότερα δικαστήρια της Χώρας, όπως και ειδικών μηχανημάτων ανίχνευσης μεταλλικών αντικειμένων κτλ, αποδέχεται η ελληνική Πολιτεία την ανέλεγκτη είσοδο στους χώρους απονομής της Δικαιοσύνης ενόπλων πολιτών (ασχέτως κατοχής νόμιμης άδειας), με προφανή ανακύπτοντα ζητήματα ασφάλειας του προσωπικού των Δικαστηρίων; Εάν όχι, τι προτίθεται να πράξει άμεσα προς αποκατάσταση του τρωθέντος αισθήματος ασφάλειας δικαστικών λειτουργών, υπαλλήλων και διαδίκων;

Θεωρούμε αδιανόητη τη μη φύλαξη των δικαστικών μεγάρων της Χώρας και δη του πολύπαθου Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά που, κατά το πρόσφατο παρελθόν, έχει υποστεί διαρρήξεις, εισβολή αγνώστων και άλλες δυσάρεστες καταστάσεις σχετιζόμενες με την ανεπάρκεια των μέτρων φύλαξης και προστασίας των κτηριακών εγκαταστάσεων και του προσωπικού.

Ως εκ τούτου, διαμαρτυρόμαστε εντόνως και απευθύνουμε κραυγή αγωνίας προς κάθε αρμόδιο. Ας μην μετατραπεί η κραυγή αυτή σε κραυγή απόγνωσης και θρήνου. Όσο είναι καιρός λοιπόν ας αναληφθούν οι απαραίτητες πρωτοβουλίες…

Ελάχιστο δείγμα ενδιαφέροντος της Πολιτείας αποτελεί η τοποθέτηση πύλης ελέγχου εισερχομένων σε κάθε δικαστήριο της χώρας, όπως συμβαίνει σε όλες τις πολιτισμένες χώρες, όπως και η προμήθεια μηχανήματος ελέγχου αλληλογραφίας για όλα τα δικαστήρια.

Αν αυτά γίνουν ΠΡΟΤΟΥ συμβεί κάτι χειρότερο, θα είναι δείγμα πρόνοιας της Πολιτείας.

Αν γίνουν ΜΕΤΑ την ύπαρξη θυμάτων, θα συνιστούν απλά ειλικρινή μεταμέλεια.

Γραφείο τύπου Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά

pressdppeiraia@adjustice.gr

dchrysos@adjustice.gr

"Συζήτηση για τον Μεσοπόλεμο" στο ακροατήριο του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά

Την Τετάρτη 20 Μαρτίου, πραγματοποιήθηκε στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση για μία "δύσκολη" περίοδο της ελληνικής ιστορίας, την περίοδο του Μεσοπολέμου, με δύο κορυφαίους γνώστες της εποχής: τον καθηγητή και συγγραφέα Θανάση Διαμαντόπουλο και τον ιστορικό και συγγραφέα Ιωάννη Δασκαρόλη. Αμφότεροι έχουν συγγράψει σειρά βιβλίων για την περίοδο αυτή.

Υπό ποίες συνθήκες εγκαθιδρύθηκε η Αβασίλευτη Δημοκρατία του 1924 και γιατί ήταν θνησιγενής; Ποιά η διαφορά από την εγκαθίδρυση της Προεδρευόμενης Δημοκρατίας το 1974;

Ποιά ήταν τελικά η διαχωριστική γραμμή των δύο πλευρών του Εθνικού Διχασμού;

Τί ήταν αυτό που του προσέδωσε τόση ένταση; Γιατί εξαφανίστηκε μετά το 1940;

Ποιός ο ρόλος του Βενιζέλου μετά το 1922;

 

Αυτά και άλλα πολλά κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων επί δύο ώρες. Θα μπορούσαμε να συζητάμε για πολλές ακόμα...

 

Επίσκεψη στο Μουσείο της Ακρόπολης

 

Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά συνεχίζει την πολιτιστική του δραστηριότητα! Το Σάββατο 9 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο Μουσείο της Ακρόπολης, όπου είχαμε την ευκαιρία - με τη βοήθεια του εξαιρετικού ξεναγού μας και μόνιμου συνεργάτη μας πλέον – να μάθουμε λεπτομέρειες για τη ζωή των αρχαίων Αθηναίων, το πώς έχτιζαν τα σπίτια τους, πώς παντρεύονταν, πώς αντιμετώπιζαν την ασθένεια, πώς λάτρευαν τους θεούς, πώς υπηρετούσαν την τέχνη.

Highlights της ξενάγησης η αναλυτική περιγραφή των γαμήλιων εθίμων, τα εντυπωσιακά ευρήματα από το Εκατόμπεδο (τον ναό που προϋπήρχε του Παρθενώνα), οι τεχνικές δημιουργίας χρωμάτων για τον χρωματισμό των αγαλμάτων και, φυσικά, οι Καρυάτιδες, για τις οποίες κάθε φορά μαθαίνεις και κάτι καινούργιο.

Μια τέτοια κληρονομιά μας γεμίζει περηφάνια, έμπνευση και αισιοδοξία. Δεν θα πρέπει, όμως, να καλλιεργεί εφησυχασμό και προγονολατρεία, ούτε αντιλήψεις περί ανωτερότητάς μας έναντι των άλλων! Κάθε γενιά έχει τη δική της ευθύνη να σταθεί αντάξια απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις και να δημιουργήσει τα δικά της θαυμαστά έργα!

Ακούσαμε ιστορίες για τον Έλγιν, τον Βύρωνα, τον Μοροζίνι… Την κανονιά που γκρέμισε ένα μέρος του Παρθενώνα, τον οποίο οι Τούρκοι είχαν μετατρέψει σε πυριτιδαποθήκη…

Όταν ο Βύρωνας αντίκρισε τον ακρωτηριασμένο από τα γλυπτά Παρθενώνα, οργίστηκε και έγραψε στα λατινικά: «Quod non fecerunt Goti, hoc fecerunt Scoti», δηλαδή, «Αυτό που δεν έκαναν οι Γότθοι, το έκαναν οι Σκώτοι».

Φύγαμε από το Μουσείο ανανεωμένοι και πλούσιοι σε εικόνες και σκέψεις και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για την επόμενη εξόρμηση!

Τριήμερο επισκέψεων σχολείων και εικονικών δικών στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά

 

Κατά το τριήμερο από 28 Φεβρουαρίου ως την 1^η Μαρτίου έλαβε χώρα στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά το «Πρόγραμμα υποδοχής σχολείων» του δικαστηρίου μας. Μας επισκέφτηκαν διαδοχικά ένα Λύκειο από τον Κορυδαλλό, ένα Δημοτικό από τη Νέα Φιλαδέλφεια και ένα Λύκειο από τη Βάρη.

Το πρόγραμμα κάθε ημέρας περιλάμβανε υποδοχή των παιδιών στο γραφείο του Προϊσταμένου, ενημέρωση για τις βασικές έννοιες της δικαιοσύνης, συζήτηση, προβολή παρουσίασης, ξενάγηση στους χώρους του δικαστηρίου, ενημέρωση για την «πορεία μιας υπόθεσης» και, ιδίως, την διεξαγωγή εικονικής δίκης, η οποία ήταν το μέρος του προγράμματος που ενθουσίασε περισσότερο τα παιδιά.

Με τα παιδιά των Λυκείων η εικονική δίκη είχε ως αντικείμενο την υπόθεση του βιβλίου «The Children Act», ενώ με τα παιδιά του Δημοτικού οι τρεις εικονικές δίκες είχαν ως αντικείμενο διάφορες αποζημιωτικές αγωγές κατά του Δήμου (τραυματισμό λόγω λακούβας στο πεζοδρόμιο, πτώση δέντρου και επίθεση από αδέσποτο σκύλο).

Μια ιδιαίτερη και έντονη στιγμή του προγράμματος αποτέλεσε η συζήτηση που κάναμε με τα παιδιά των Λυκείων σχετικά με το δυστύχημα των Τεμπών και τις νομικές του διαστάσεις (τις προϋποθέσεις της ποινικής ευθύνης, την διαφορά ποινικής και πολιτικής ευθύνης, τις προϋποθέσεις ποινικής δίωξης των πολιτικών). Κατά τη συζήτηση αυτή, διαπιστώσαμε αφενός πόσο πολύ αγγίζει αυτό το θέμα τα νέα παιδιά, αφετέρου τον προβληματισμό τους σχετικά με τις δυνατότητες των πολιτών να ασκήσουν επιρροή για την καλύτερη οργάνωση της Πολιτείας, ώστε να αποφεύγονται παρόμοια οδυνηρά γεγονότα.

Η αγνή, ασυμβίβαστη και λογική σκέψη των παιδιών εμπλούτισε και τον δικό μας τρόπο σκέψης, με αποτέλεσμα η αλληλεπίδραση αυτή να είναι πολύτιμη για μεγάλους και μικρούς!

Τους αποχαιρετήσαμε όλους, παιδιά και εκπαιδευτικούς, με συγκίνηση και με την υπόσχεση να ξαναβρεθούμε σύντομα, για νέες εικονικές δίκες, με ακόμα πιο αμφίρροπες υποθέσεις!

Τί μας έμεινε από αυτή την εμπειρία (εκτός από νοσταλγία); Αυτό που μας είπε ο Διευθυντής ενός από τα σχολεία: Θεωρούσε ότι τα δικαστήρια είναι βλοσυρά και δυσάρεστα μέρη. Αυτή η εικόνα διαγράφηκε πλέον..

Έγραψα παραπάνω ότι από τις επισκέψεις αυτές ωφεληθήκαμε μικροί και μεγάλοι. Ωφελείται, όμως, σε μέγιστο βαθμό και η Δικαιοσύνη, με την εικόνα ενός ανοιχτού στην κοινωνία και φιλόξενου δικαστηρίου, μακριά από τη μιζέρια ενός παρελθόντος που ήδη φαντάζει μακρινό…

Τα παιδιά ήταν στην αρχή διστακτικά… Μέχρι το τέλος της κάθε επίσκεψης, όμως, είχαν ενστερνιστεί και εμπεδώσει αυτό, για το οποίο τους διαβεβαίωνα εξ αρχής: Όχι μόνο το δικαστήριο δεν είναι το φοβερό μέρος που νομίζανε, αλλά είναι εκείνο το μέρος, όπου ο καθένας βιώνει τη μεγαλύτερη δυνατή προστασία των δικαιωμάτων του.

Και όλοι εμείς είμαστε εδώ για να το διασφαλίζουμε…

Δήμος Χρυσός

Εφέτης Δ.Δ.

Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης

του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά

Ομιλία του Προέδρου του Δικαστηρίου στην εσπερίδα του Δικτύου στις 12 Φεβρουαρίου με θέμα τον ψηφιακό μετασχηματισμό της δικαιοσύνης

 

Δικαιοσύνη και Ψηφιακός Μετασχηματισμός - Πού βρίσκεται η Ελλάδα;

Ξενοδοχείο King George, Αίθουσα Ballroom

Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου, 2024

 

«Εμπειρία ενός Δικαστή: η μάχη του δικαίου με όπλο μία σφεντόνα»

Παρουσίαση: Δήμος Χρυσός – Εφέτης Δ.Δ. - Πρόεδρος Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά

 

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,

Είναι πολύ ευτυχής συγκυρία το να μαζευόμαστε σήμερα σε αυτή την αίθουσα άνθρωποι από τον χώρο της δικαιοσύνης ή που ενδιαφέρονται για τη δικαιοσύνη, για να συζητήσουμε το ζήτημα του ψηφιακού μετασχηματισμού της.

Ωστόσο, φαντάζει κάπως παράταιρο ότι εν έτει 2024 θα συζητήσουμε για ζητήματα όπως το αν μπορεί ένα δικαστήριο να κάνει μια ηλεκτρονική επίδοση ή αν μπορεί να χρησιμοποιεί ο δικαστής ψηφιακή υπογραφή. Διότι ενώ εμείς συζητάμε αυτά, την ίδια στιγμή στον υπόλοιπο πλανήτη συμβαίνουν ενδεικτικά τα εξής:

- Το Ανώτατο Δικαστήριο της Κίνας αποφάσισε την ίδρυση αμιγώς ψηφιακών δικαστηρίων και τη χρήση της τεχνολογίας blockchain για την διαχείριση των δεδομένων των δικαστηρίων.

- Στην Αυστρία συζητείται το πώς μπορεί να ενσωματωθεί η Τεχνητή Νοημοσύνη στο δικαστικό σύστημα (για την ανωνυμοποίηση αποφάσεων και άλλων δικαστικών εγγράφων, την ανάλυση εισερχόμενης αλληλογραφίας, την «έξυπνη» ψηφιοποίηση σκαναρισμένων εγγράφων κλπ.).

- Στην Εσθονία συζητείται η επέκταση της ψηφιοποίησης στις διαδικασίες που προηγούνται ή έπονται της δίκης.

- Στην Ισπανία, με το προ ολίγων εβδομάδων βασιλικό διάταγμα, θεσπίζεται προτεραιότητα στις τηλεματικές δίκες, έναντι των δικών δια ζώσης.

- Στο Λουξεμβούργο βρίσκεται σε εξέλιξη το σχέδιο “Paperless Justice”, με το οποίο μέχρι το 2026 θα έχουν ψηφιοποιηθεί πλήρως όλοι οι κλάδοι του δικαστικού συστήματος.

- Στη Λετονία αναπτύσσεται ένα σύστημα ψηφιακής επίλυσης διαφορών (online dispute resolution system), προ της προσφυγής στη δικαιοσύνη.

Παραθέτω τα παραπάνω παραδείγματα ως ενδεικτικά, ώστε να σχηματίσουμε μια εικόνα για το στάδιο ψηφιοποίησης, στο οποίο βρίσκονται άλλες χώρες.

 

Επιτρέψτε μου, λοιπόν, βάσει της εμπειρίας μου ως Προϊστάμενος ενός μεγάλου δικαστηρίου, να σας ενημερώσω (ή να σας υπενθυμίσω) σχετικά με το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει σήμερα ένα δικαστήριο, ένα διοικητικό πρωτοδικείο εν προκειμένω:

- Μπορεί ένας δικηγόρος να καταθέσει ηλεκτρονικά ένα δικόγραφο; ΝΑΙ, αλλά αυτό αμέσως εκτυπώνεται και διακινείται μόνο σε έγχαρτη μορφή.

- Μπορεί να διαβιβαστεί ψηφιακά το δικόγραφο στον αντίδικο; ΟΧΙ

- Μπορεί να διαβιβαστεί ψηφιακά το δικόγραφο στον δικαστή; ΟΧΙ

- Μπορεί η αντίδικη δημόσια αρχή να υποβάλει ηλεκτρονικά τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης; ΟΧΙ

- Μπορούν να κλητευτούν ηλεκτρονικά οι διάδικοι; ΟΧΙ

- Μπορεί ο δικηγόρος να έχει ψηφιακή πρόσβαση στη δικογραφία; ΟΧΙ

- Μπορούν ο πρόεδρος της σύνθεσης και ο εισηγητής δικαστής να υπογράψουν ψηφιακά την απόφαση; ΟΧΙ

- Μπορεί να επιδοθεί η απόφαση ηλεκτρονικά στον διάδικο; ΟΧΙ

- Μπορεί ο διάδικος να ζητήσει και να παραλάβει πιστοποιητικά σε ψηφιακή μορφή; ΟΧΙ

 

ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ:

Σε ομάδα 700 υποθέσεων, ο διοικητικός φάκελος και οι απόψεις της διάδικης δημόσιας αρχής εκτείνονταν σε 70.000 σελίδες. Ήταν αδύνατο να εκτυπωθεί τέτοια ποσότητα και γι’ αυτό μας παρακάλεσαν να τις στείλουν ψηφιακά.

Απορρίψαμε το αίτημα, διότι δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο στη νομοθεσία.

Η εν λόγω δημόσια αρχή ήταν το Υπουργείο Ενέργειας, δηλ. ο στενός πυρήνας του Κράτους. Το ίδιο Κράτος που νομοθετεί ότι δεν μπορούμε να δεχτούμε την ψηφιακή υποβολή των απόψεων του αντίδικου, το ίδιο αδυνατεί να εφαρμόσει τη δική του νομοθεσία.

Σε παρόμοια περίπτωση, η Σλοβακία καταδικάστηκε από το ΕΔΔΑ για παραβίαση του δικαιώματος της πρόσβασης σε δικαστήριο (απόφαση LAWYER PARTNERS A.S. v. SLOVAKIA της 16-6-2009).

 

Ας θέσουμε ένα ειδικότερο ερώτημα: Με ποιο τρόπο το ανωτέρω δικαστήριο πραγματοποιεί τις επιδόσεις του;

Ας φέρουμε στο μυαλό μας μια εικόνα: Ένας ταλαιπωρημένος άνθρωπος μπαινοβγαίνει από λεωφορείο σε λεωφορείο, κουβαλώντας μια στοίβα από έγγραφα, τα οποία πρέπει να επιδώσει σε διάφορες διευθύνσεις. Ο άνθρωπος αυτός είναι ο επιμελητής του δικαστηρίου. Αναζητεί δικηγόρους στα γραφεία τους, διαδίκους στα σπίτια τους, αν δεν βρει τον διάδικο, επιδίδει στον σύνοικο (κατά δήλωσή του), όταν πηγαίνει σε εταιρεία, επιδίδει στον υπάλληλο (κατά δήλωσή του), αν δεν βρει κανέναν, κάνει θυροκόλληση, δηλαδή ρίχνει το χαρτί κάτω από την πόρτα. Για το τελευταίο χρειάζεται να πάει να φέρει κι έναν μάρτυρα…

(Πιστεύει κανείς ότι το κάνει;)

Αν αντί για τα μέσα μαζικής μεταφοράς, χρησιμοποιήσει το μηχανάκι ή το αυτοκίνητό του, για να διεκπεραιώσει πιο γρήγορα τη δουλειά, τα έξοδα τα βάζει από την τσέπη του. Σε μερικά δικαστήρια γίνεται έρανος, για να του καταβληθούν αυτά τα έξοδα. Μια φορά την εβδομάδα έρχεται στο γραφείο, αφήνει τα προηγούμενα χαρτιά και παίρνει τα επόμενα.

Ρητορική ερώτηση: Η παραπάνω εικόνα θυμίζει το 1960 ή το 2024;

Κι όμως, αυτό συμβαίνει σήμερα στη διοικητική δικαιοσύνη!

 

ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ:

Πριν λίγες εβδομάδες, ο ένας από τους δύο επιμελητές του δικαστηρίου μας αποσπάστηκε σε άλλο δικαστήριο, και συγκεκριμένα στο Διοικητικό Εφετείο Πειραιά.

Εξαιτίας του γεγονότος αυτού, το δικαστήριό μας, με έναν επιμελητή πλέον, περιήλθε σε κατάσταση αδυναμίας να επιδίδει τα έγγραφά του, με αποτέλεσμα να διπλασιαστεί ο χρόνος που χρειάζεται για μία επίδοση.

Ο λόγος που το υπηρεσιακό συμβούλιο αποφάσισε την απόσπαση του εν λόγω επιμελητή μας στο Εφετείο, ήταν ότι το Εφετείο δεν μπορούσε ούτε εκείνο να διενεργεί επιδόσεις ελλείψει επιμελητή.

 

Όταν δημοσιευθεί η δικαστική απόφαση, τελειώνει η ταλαιπωρία του διαδίκου; ΟΧΙ. Διότι η απόφαση εκτυπώνεται και παραδίδεται στον επιμελητή του δικαστηρίου μαζί με εκατοντάδες άλλα προς επίδοση έγγραφα κι εκείνος, με τον προπεριγραφέντα τρόπο εργασίας, ξεκινάει να οργώνει την Αττική με λεωφορείο ή με μηχανάκι, για να βρει τους παραλήπτες των επιδοτέων εγγράφων ή τους συνοίκους τους ή τους συνεργάτες τους. Ανάλογα με τον φόρτο εργασίας του, ο χρόνος επίδοσης της απόφασης είναι εντελώς αστάθμητος και μπορεί να καθυστερήσει από μερικές εβδομάδες μέχρι μερικούς μήνες.

Η υφιστάμενη νομοθεσία δεν μας επιτρέπει να στείλουμε την απόφαση στον διάδικο ψηφιακά, την ίδια στιγμή που δημοσιεύεται.

 

ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ:

Ο Πρόεδρος ενός περιφερειακού δικαστηρίου αρρώστησε και έπρεπε να παραμείνει κλινήρης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ήταν αδύνατο να ταξιδέψει στην έδρα του δικαστηρίου, σε απόσταση 90 λεπτών. Ψηφιακή υπογραφή αποφάσεων δεν προβλέπεται. Κατ’ αποτέλεσμα, δεκάδες αποφάσεις του τμήματος παρέμεναν αδημοσίευτες για καιρό.

Τελικά, ένας Πρωτοδίκης δεν άντεξε την αναμονή, μετέβη στην κατοικία του Προέδρου (σε απομακρυσμένο χωριό της επαρχίας), του προσκόμισε σχέδια αποφάσεων και τον παρακάλεσε να τα υπογράψει.

 

Θα μου επιτρέψετε μια περαιτέρω διαπίστωση: Τα δικαστήρια, με τον τρόπο που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα, δεν διευκολύνουν αλλά παρεμποδίζουν την απονομή δικαιοσύνης, υψώνοντας τείχη ανάμεσα σε όλους τους συντελεστές της. Τί εννοώ με αυτό;

Όλοι οι συντελεστές της δίκης εργάζονται ψηφιακά:

Ο δικηγόρος συντάσσει το δικόγραφο ψηφιακά.

Η δημόσια διοίκηση συντάσσει τις απόψεις της ψηφιακά.

Ο γραμματέας του δικαστηρίου συντάσσει τα διαδικαστικά έγγραφα ψηφιακά.

Ο δικαστής γράφει την απόφαση ψηφιακά.

Κανένας, όμως, από τους παραπάνω δεν επιτρέπεται να επικοινωνήσει με τον άλλο ψηφιακά. Άρα, έχουμε ένα δικαστικό σύστημα που στηρίζεται: α) σε αναλογικό τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των παραγόντων της δίκης που εργάζονται αποκλειστικά ψηφιακά και β) στη συνεχή μετατροπή κάθε εγγράφου μεταξύ ψηφιακής και αναλογικής μορφής και αντίστροφα. Πόσο αποδοτικό μπορεί να είναι αυτό;

Η παραίνεση προς τον Υπουργό που προκύπτει από τα παραπάνω συμπυκνώνεται αυτονοήτως σε μία φράση «Γκρεμίστε αυτά τα τείχη, κ. Υπουργέ!» Τα τείχη που υψώνουν τα δικαστήρια ανάμεσα στους υπηρέτες της δικαιοσύνης.

 

ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ:

Στο δικαστήριό μας χορηγήθηκαν πριν τρία χρόνια 106 ψηφιακές υπογραφές, σε όλους τους δικαστές και όλους τους υπαλλήλους. Τώρα, σχεδόν το σύνολό τους ανακαλείται, διότι διαπιστώθηκε ότι μόνο δύο εξ αυτών χρησιμοποιήθηκαν για εργασίες του δικαστηρίου (από τους υπαλλήλους της Πληροφορικής και των Οικονομικών) και κάποιες ακόμα για συναλλαγές άσχετες με το δικαστήριο.

 

Βεβαίως, έχει γίνει εν μέρει ψηφιοποίηση της ελληνικής δικαιοσύνης. Το δικαστικό μας σύστημα είναι διάσπαρτο με νησίδες ψηφιοποίησης, οι οποίες, ασύνδετες μεταξύ τους, αδυνατούν να οδηγήσουν σε ψηφιακό μετασχηματισμό, δηλαδή στην ριζική αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του δικαστικού συστήματος, που θα επέφερε μεγάλα οφέλη για τον πολίτη.

 

Σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμη η αποσαφήνιση των εννοιών «ψηφιοποίηση» και «ψηφιακός μετασχηματισμός»: Ψηφιοποίηση δεδομένων ή διαδικασιών αποτελεί η μετατροπή τους από αναλογική σε ψηφιακή μορφή (π.χ. σκανάρουμε ένα έγγραφο σε μορφή pdf). Ψηφιακός μετασχηματισμός μιας υπηρεσίας είναι η ενσωμάτωση των ψηφιακών δυνατοτήτων στο συνολικό φάσμα λειτουργίας της και η μέσω αυτής ριζική βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της.

 

Ας δούμε που βρίσκεται η χώρα μας σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες στους κρίσιμους δείκτες, με βάση τους οποίους αξιολογούνται και συγκρίνονται τα δικαστικά συστήματα:

Στη χώρα μας χρειάζονται κατά μέσο όρο πάνω από 600 ημέρες για την εκδίκαση μιας υπόθεσης σε πρώτο βαθμό, ενώ στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ο αντίστοιχος χρόνος είναι κάτω από 200 μέρες και σε πολλές εξ αυτών κάτω από 100 μέρες.

Μέχρι και το 2022 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) είχε εκδώσει 545 καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος της χώρας μας για αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης. Η Ελλάδα είναι τρίτη μεταξύ 48 χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης όσον αφορά παραβιάσεις για καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη.

  

 

“Justice Delayed is Justice Denied”, έλεγαν παλιά οι Βρετανοί.

«Δικαιοσύνη, η οποία απονέμεται με καθυστέρηση, … τείνει να μην είναι δικαιοσύνη», δήλωσε πρόσφατα η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου.

 

Ποια είναι η απόσταση που μας χωρίζει από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά την ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης;

Η απόσταση αυτή αποτυπώνεται στο ετησίως εκδιδόμενο EU Justice Scoreboard[1] της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και στα αντίστοιχα κείμενα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης (European Commission for the Efficiency of Justice, CEPEJ)[2] του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Στο Κεφάλαιο 3.2.4 του EU Justice Scoreboard 2023 με τίτλο «Ψηφιοποίηση» περιλαμβάνονται και τα εξής διαγράμματα:

 

 

 

  

Ποια θα ήταν τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού της δικαιοσύνης;

Η ψηφιοποίηση δεν αφορά μόνο την ταχύτητα του δικαστικού συστήματος (όπως είναι αυτονόητο), αλλά συνολικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του, ιδίως τη διαφάνεια, την προσβασιμότητα και την ανθεκτικότητα. Βελτιώνοντας δε την ποιότητα της απονομής δικαιοσύνης, βελτιώνει τη λειτουργία της ίδιας της δημοκρατίας.

Σε ένα ψηφιοποιημένο δικαστικό σύστημα ο πολίτης έχει εύκολη και ανεμπόδιστη πρόσβαση στις υπηρεσίες του δικαστηρίου είτε είναι ΑΜΕΑ, είτε είναι υπερήλικας, είτε μένει μακριά, είτε είναι δυσχερείς οι καιρικές ή άλλες συνθήκες. Μπορεί να ενημερώνεται ανά πάσα στιγμή και αναλυτικά για την εξέλιξη της υπόθεσής του, χωρίς να αφιερώνει υπέρμετρα πολύ χρόνο γι’ αυτό και χωρίς να χρειάζεται να ξεπερνάει τα συνήθη γραφειοκρατικά εμπόδια.

Κατά την περίοδο του Covid, στην Ελλάδα ματαιώθηκαν χιλιάδες δίκες. Στην Εσθονία το δικαστικό σύστημα συνέχισε κανονικά τη λειτουργία του.

Περαιτέρω, η ψηφιοποίηση τελεί σε άμεση συνάρτηση με την οικονομική ανάπτυξη.

Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ αποδοτικότητας του δικαστικού συστήματος και της οικονομικής ανάπτυξης, είναι αμέτρητες οι μελέτες, μερικές από τις οποίες παραθέτω στο κείμενο που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του συνεδρίου. Σύμφωνα με μία εξ αυτών, η δημιουργία θέσεων εργασίας σε νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) μειώνεται κατά 8% για κάθε 100 ημέρες μεγαλύτερης διάρκειας του μέσου χρόνου εκδίκασης.

 

Πριν λίγες μέρες εκδόθηκε μια πολύ σημαντική ΚΥΑ (η υπ’ αριθ. 59660οικ./12-1-2024 απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης) που επιτρέπει τις ηλεκτρονικές επιδόσεις στην ποινική διαδικασία. Πρόκειται για πολύ ευχάριστη είδηση, που θα έχει σημαντική επίπτωση στον τρόπο λειτουργίας της ποινικής δικαιοσύνης.

Η ίδια είδηση, όμως, γεννάει προβληματισμό: Αφενός, γιατί στηρίζεται σε τεχνολογίες που υπάρχουν εδώ και χρόνια, αφετέρου, γιατί αφορά ένα μέρος μόνο του δικαστικού συστήματος (δεν αφορά, πάντως, το δικό μας δικαστήριο).

Η τεχνολογία έχει ένα εγγενές χαρακτηριστικό: εξελίσσεται. Δεν θεωρείται, συνεπώς, επιτυχία να εφαρμόζουμε σήμερα τεχνολογία, που ήταν ήδη εφικτή πριν από αρκετά χρόνια. Δεν είναι επιτυχία να λέμε ότι το 2026 τα δικαστήρια θα μπορούν να στείλουν ηλεκτρονικά μια απόφαση ή μια κλήση.

 

Όπως έχει γράψει η Πρόεδρος του Δικτύου, η Ελλάδα είναι γενικά μια αγαπητή χώρα, θα ήταν, όμως, πιο σημαντικό να γίνουμε μια αξιοθαύμαστη χώρα.

Στο ίδιο πνεύμα, προτείνω να εγκαταλείψουμε τη νοοτροπία του μέτριου, που αρκείται με το να μην είναι στην τελευταία θέση, και να προσπαθήσουμε να δομήσουμε το καλύτερο δυνατό δικαστικό σύστημα, που να παρέχει στους πολίτες την δικαιοσύνη που δικαιούνται: γρήγορη, προσβάσιμη, διάφανη, αποδοτική, αξιοπρεπή και σύγχρονη.

Είναι καιρός να αφήσουμε κάτω τη σφεντόνα και να μπούμε με πιο σοβαρά όπλα στη μάχη του δικαίου!

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!

 

Δήμος Χρυσός

Εφέτης Δ.Δ.

---

[1] https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/policies/justice-and-fundamental-rights/upholding-rule-law/eu-justice-scoreboard_en

[2] https://www.coe.int/en/web/cepej