Αριθμός Απόφασης: 2101/2022 (11ο Μονομελές) Θέμα: Πρόστιμο για μη τήρηση του μέτρου του κατ’ οίκον περιορισμού σε άτομο που διαγνώσθηκε θετικό στον ιό COVID-19.

 

Προσφυγή κατά απόφασης Διοικητή Αστυνομικού Τμήματος, απορριπτικής αντιρρήσεων κατά πράξης αστυνομικού οργάνου περί επιβολής προστίμου για μη τήρηση του μέτρου του κατ’ οίκον περιορισμού ενώ είχε διαγνωσθεί θετικός στον ιό COVID-19.

Σύμφωνα με την από 25.2.2020 πράξη νομοθετικού περιεχομένου (πνπ) «Κατεπείγοντα μέτρα αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης κορωνοϊού» (Α΄ 42), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4682/2020, ορίζει στο άρθρο πρώτο ότι: «1. Προς τον σκοπό της αποφυγής κινδύνου εμφάνισης ή και διάδοσης κορωνοϊού που ενδέχεται να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλονται μέτρα πρόληψης, υγειονομικής παρακολούθησης, καθώς και περιορισμού της διάδοσης της νόσου. 2. Τα μέτρα αυτά συνίστανται: (α) στην υποχρεωτική υποβολή σε κλινικό και εργαστηριακό ιατρικό έλεγχο, υγειονομική παρακολούθηση, εμβολιασμό, φαρμακευτική αγωγή και νοσηλεία προσώπων, για τα οποία υπάρχουν εύλογες υπόνοιες ότι μπορεί να μεταδώσουν άμεσα ή έμμεσα τη νόσο, (β) … (ε) στον προσωρινό περιορισμό προσώπων των περιπτώσεων (α) … υπό συνθήκες που αποτρέπουν την επαφή με τρίτα πρόσωπα, από την οποία θα μπορούσε να προκληθεί μετάδοση της νόσου. Το μέτρο του προσωρινού περιορισμού δύναται να υλοποιείται … και κατ’ οίκον, ανάλογα με την απόφαση του αρμόδιου κάθε φορά οργάνου … 4. Τα μέτρα της παραγράφου [2] του παρόντος επιβάλλονται και εξειδικεύονται ανά περίπτωση, δυνάμει απόφασης: α) … γ) του Υπουργού Υγείας για το μέτρο της περίπτωσης (ε) μετά από εισήγηση του ΕΟΔΥ, στην περίπτωση της επιβολής προσωρινού περιορισμού μεμονωμένων προσώπων, ή μετά από γνώμη της Εθνικής Επιτροπής προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19 σε κάθε άλλη περίπτωση …». Επιπλέον, με το άρθρο 46 του ν. 4790/2021 (Α΄ 48), το οποίο ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο δυνάμει του άρθρου 38 παρ. 2 του ν. 4829/2021 (A΄ 166), προβλέφθηκε ότι: «1. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται κίνδυνος δημόσιας υγείας από τη διάδοση του κορωνοϊού COVID-19, … δύναται να ορίζεται, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, με κοινή απόφαση του Υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, μετά από γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας Δημόσιας Υγείας κατά του κορωνοϊού COVID-19, ως προϋπόθεση προσέλευσης στον τόπο παροχής εργασίας ή άσκησης του λειτουργήματος των εν γένει απασχολουμένων, η προηγούμενη διαπίστωση, μετά από διαγνωστικό έλεγχο νόσησης από τον κορωνοϊό COVID-19, ότι ο απασχολούμενος δεν έχει βρεθεί θετικός σε δοκιμασία διαγνωστικού ελέγχου. … 3. Με την απόφαση της παρ. 1 καθορίζονται η διαδικασία και οι φορείς διενέργειας του ελέγχου, η δυνατότητα υποβολής σε αυτοέλεγχο, η κάλυψη της σχετικής δαπάνης, η συχνότητα υποβολής σε διαγνωστικό ή αυτοδιαγνωστικό έλεγχο, ο τρόπος διάθεσης των διαγνωστικών δοκιμασιών, ο τρόπος βεβαίωσης της υποβολής σε έλεγχο και των αποτελεσμάτων του, ο τρόπος και η διαδικασία αναγγελίας των αποτελεσμάτων, οι διοικητικές κυρώσεις που μπορούν να επιβληθούν και τα όργανα επιβολής τους, κάθε άλλη οικονομική δραστηριότητα που μπορεί να υπαχθεί στην υποχρέωση του παρόντος, καθώς και κάθε θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος». Κατ’ εξουσιοδότηση της τελευταίας διάταξης εκδόθηκε η Δ1α/Γ.Π.οικ.64232/2021 (Β΄ 4766/16.10.2021) απόφαση των Υπουργών Οικονομικών – Ανάπτυξης και Επενδύσεων – Παιδείας και Θρησκευμάτων – Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων – Υγείας – Πολιτισμού και Αθλητισμού – Δικαιοσύνης – Εσωτερικών – Ψηφιακής Διακυβέρνησης – Υποδομών και Μεταφορών – Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής – Τουρισμού – Επικρατείας και του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό «Εφαρμογή του υποχρεωτικού μέτρου του διαγνωστικού ελέγχου νόσησης από τον κορωνοϊό COVID-19 στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που παρέχουν εργασία με φυσική παρουσία στον τόπο εργασίας», η οποία, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, ορίζει στο άρθρο 1 παρ. 1 ότι: «Οι διατάξεις της παρούσας εφαρμόζονται για τον υποχρεωτικό διαγνωστικό έλεγχο νόσησης από τον κορωνοϊό COVID-19: α) σε όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας …» και στο άρθρο 5 παρ. 2 ότι: «Εάν το αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου νόσησης από τον κορωνοϊό COVID-19, που διενεργείται σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 3, είναι θετικό, ο εργαζόμενος … τίθεται σε κατ' οίκον περιορισμό, …». Σύμφωνα δε με το ισχύον κατά τον κρίσιμο χρόνο πρωτόκολλο απομόνωσης του ΕΟΔΥ η απομόνωση των ατόμων που έχουν επιβεβαιωθεί ως θετικά κρούσματα COVID-19 αλλά δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα κατά τη διάρκεια της απομόνωσής τους λήγει 10 ημέρες μετά την εργαστηριακή διάγνωση της νόσου.

Με την 70414/10.11.2021 απόφαση των Υπουργών Υγείας και Επικρατείας (Β΄ 5397/19.11.2021) προστέθηκε άρθρο 7 στην ΚΥΑ 2650/10.4.2020 «Ρύθμιση ειδικότερων τεχνικών ζητημάτων για τη λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Ασθενών από τον κορωνοϊό COVID-19, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων εικοστού ένατου της από 30.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) “Μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και άλλες κατεπείγουσες διατάξεις” (Α΄ 75) και 83 του ν. 4600/2019 (Α΄ 43)» (Β΄ 1298), το οποίο ορίζει ότι: «1. Ασθενής, ο οποίος έχει διαγνωσθεί ότι έχει προσβληθεί από COVID-19 και έχει ενταχθεί, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4 της παρούσας στο σύστημα αρχειοθέτησης του Εθνικού Μητρώου Ασθενών COVID-19 για τους σκοπούς του άρθρου 1 της παρούσας, δύναται να υποβάλει στο Υπουργείο Υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, και ειδικότερα στο Αυτοτελές Τμήμα Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων και Μητρώων Ασθενών του Υπουργείου Υγείας, αίτηση αποχαρακτηρισμού κρούσματος COVID-19, λαμβάνοντας υπόψη και τις διατάξεις των άρθρων 16 και 21 του ΓΚΠΔ, εφόσον: (α) είτε έχει διαγνωσθεί ότι έχει προσβληθεί από COVID-19 μετά από θετικό αποτέλεσμα άμεσου αντιγονικού τεστ για τον ιό SARSCoV2 (Rapid Antigen Test) και, κατόπιν αυτού, έχουν διενεργηθεί στο πρόσωπο αυτό δύο (2) αρνητικοί μοριακοί έλεγχοι για τον ιό SARSCoV2 (PCR Τest), οι οποίοι διενεργήθηκαν εντός των επομένων 72 ωρών από τον αρχικό έλεγχο και έχουν μεταξύ τους διαφορά 24 ωρών. (β) …».

Ο προσφεύγων, εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα διαγνώσθηκε στις 4.12.2021 θετικός στον ιό COVID-19, κατόπιν διενέργειας άμεσου αντιγονικού τεστ κατά τα προβλεπόμενα στη Δ1α/Γ.Π.οικ.64232/2021 ΚΥΑ. Στις 6.12.2021 το αρμόδιο Αστυνομικό Τμήμα ενημερώθηκε ότι ο προσφεύγων δεν παρέμεινε σε καραντίνα, αλλά μετέβη σε πανεπιστημιακό ίδρυμα προκειμένου να δώσει εξετάσεις. Κατόπιν σχετικού ελέγχου, όργανο του ανωτέρω Αστυνομικού Τμήματος διαπίστωσε πως ο προσφεύγων δεν βρισκόταν στην οικία του και του επέβαλε πρόστιμο 5.000 ευρώ, με την αιτιολογία ότι κατελήφθη να μην τηρεί το μέτρο του κατ’ οίκον περιορισμού λόγω νόσησης από COVID-19. Με τις αντιρρήσεις του ο προσφεύγων προέβαλε ότι μετά τη διενέργεια του αρχικού ελέγχου υποβλήθηκε σε άλλα τρία τεστ (ένα εκ των οποίων μοριακό) το αποτέλεσμα των οποίων ήταν αρνητικό και άρα δεν τέλεσε την παράβαση που του αποδόθηκε. Με την προσβαλλόμενη πράξη οι ανωτέρω αντιρρήσεις απορρίφθηκαν κατ’ επίκληση της ΓΠ.οικ. 70414/19.11.2021 ΚΥΑ.

Κρίθηκε, μεταξύ άλλων ότι η διαδικασία που προβλέφθηκε στο άρθρο 7 της 2650/10.4.2020 ΚΥΑ για τον αποχαρακτηρισμό κρούσματος COVID-19 ίσχυε ως κανόνας δικαίου από τη δημοσίευση της 70414/10.11.2021 ΚΥΑ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 19.11.2021, χωρίς η εφαρμογή της ρύθμισης να προϋποθέτει οποιαδήποτε προηγούμενη ενημέρωση του ενδιαφερόμενου προσώπου από την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας ή άλλη υπηρεσία. Συνεπώς, ο ισχυρισμός περί παραβίασης της αρχής της χρηστής διοίκησης είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, ενώ εκείνος περί καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος είναι απορριπτέος καθώς δεν νοείται κατάχρηση δικαιώματος στο δημόσιο δίκαιο (ΣτΕ 1439/2020 Ολομ., 354/2020, 1626/2018, 343/2016). Εξάλλου, οι αιτιάσεις περί πλημμελούς αιτιολογίας της προσβαλλόμενης πράξης προβάλλονται αλυσιτελώς, αφού το διοικητικό δικαστήριο που επιλαμβάνεται προσφυγής ερευνά την υπόθεση κατά τον νόμο και την ουσία, δυνάμενο να προβεί σε νέα εκτίμηση και αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού και των στοιχείων του φακέλου, καθώς και στην ορθή υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών στον προσήκοντα κανόνα δικαίου (πρβλ. ΣτΕ 533/2021, 2686/2020, 1512/2019, 2608/2018). Δεδομένου, λοιπόν, ότι ο προσφεύγων, ο οποίος στις 4.12.2021 είχε διαγνωσθεί θετικός στον ιό, κατελήφθη δύο ημέρες αργότερα να κυκλοφορεί εκτός της οικίας του, χωρίς να έχει προηγουμένως ακολουθήσει την ανωτέρω διαδικασία, παραβίασε την υποχρέωση κατ’ οίκον περιορισμού, όσα δε προβάλλει περί του ότι τα επόμενα τεστ στα οποία υποβλήθηκε ―όχι όμως δύο μοριακοί έλεγχοι με διαφορά 24 ωρών μεταξύ τους και εντός των επομένων 72 ωρών από τον αρχικό έλεγχο― είχαν αρνητικό αποτέλεσμα, δεν ασκούν καμία επιρροή και είναι απορριπτέα ως αλυσιτελή. Συνεπώς, νομίμως του καταλογίσθηκε το επίδικο πρόστιμο, η επιβολή του οποίου προβλέπεται, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου εικοστού τρίτου της από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (σε συνδυασμό με το άρθρο 3 παρ. 1 της 1016/14/62/2020 ΚΥΑ), κατά δέσμια αρμοδιότητα και χωρίς να καταλείπεται κανένα περιθώριο επιμέτρησης, και ορθώς με την προσβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκαν οι αντιρρήσεις του, ο δε ισχυρισμός περί παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας ερείδεται στην εσφαλμένη εκδοχή ότι εφαρμοστέες εν προκειμένω ήταν οι διατάξεις του άρθρου τεσσαρακοστού τέταρτου της από 1.5.2020 πνπ. Απορρίπτει την προσφυγή.