Απόφαση Α1522/2022 (Τμ. 7ο Μ/λές) - Τελωνειακή Διαφορά. Καθορισμός δασμολογητέας αξίας εμπορευμάτων. Οι μέθοδοι καθορισμού της δασμολογητέας αξίας συνδέονται μεταξύ τους με σχέση επικουρικότητας.

Σκοπός των κανόνων του δικαίου της Ένωσης που διέπουν τον καθορισμό της δασμολογητέας αξίας είναι να θεσπιστεί ένα δίκαιο, ομοιόμορφο και ουδέτερο σύστημα, το οποίο να αποκλείει τη χρησιμοποίηση αυθαίρετων ή πλασματικών δασμολογικών αξιών. Συνεπώς, η δασμολογητέα αξία πρέπει να αντανακλά την πραγματική οικονομική αξία των εισαγόμενων εμπορευμάτων και να λαμβάνει υπόψη όσα στοιχεία των εμπορευμάτων αυτών έχουν οικονομική αξία. Περαιτέρω, ως βάση υπολογισμού της δασμολογητέας αξίας των εμπορευμάτων, επί της οποίας επιβάλλονται οι δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις, λαμβάνεται υπόψη η συναλλακτική αξία αυτών, δηλαδή η πράγματι πληρωθείσα ή πληρωτέα για τα εμπορεύματα αυτά τιμή, όταν πωλούνται προς εξαγωγή με προορισμό το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, όπως, κατ’ αρχήν, η τιμή αυτή αναγράφεται στα τιμολόγια ή άλλα παραστατικά που τα συνοδεύουν, όμως η εν λόγω τιμή ενδεχομένως να πρέπει να αναπροσαρμόζεται, εφόσον η συγκεκριμένη αναπροσαρμογή είναι απαραίτητη προς αποφυγή καθορισμού αυθαίρετης ή πλασματικής δασμολογητέας αξίας. Εξάλλου, οι τελωνειακές αρχές δεν υποχρεούνται να καθορίζουν τη δασμολογητέα αξία βάσει της μεθόδου της συναλλακτικής αξίας που προβλέπεται στο άρθρο 70 του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα, εάν έχουν εύλογες αμφιβολίες περί του ότι η δηλούμενη αξία αντιπροσωπεύει το πράγματι πληρωθέν ή πληρωτέο ποσό, οπότε, σε αυτή την περίπτωση, δύνανται να απορρίψουν τη δηλωθείσα τιμή εφόσον διατηρούν τις αμφιβολίες αυτές και αφού ζητήσουν συμπληρωματικά στοιχεία ή έγγραφα και παράσχουν στον ενδιαφερόμενο εύλογη δυνατότητα να διατυπώσει τις απόψεις του αναφορικά με τους λόγους στους οποίους στηρίζονται οι συγκεκριμένες αμφιβολίες. Όταν η δασμολογητέα αξία δεν είναι δυνατό να καθοριστεί σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα, η τελωνειακή εκτίμηση διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 74 του εν λόγω Κώδικα, διά της διαδοχικής εφαρμογής των μεθόδων που προβλέπονται στα στοιχεία α΄ έως δ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού. Συνεπώς, όπως συνάγεται από τις διατάξεις των άρθρων 70 και 74 του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα, οι μέθοδοι καθορισμού της δασμολογητέας αξίας συνδέονται μεταξύ τους με σχέση επικουρικότητας, υπό την έννοια ότι μόνον εάν η δασμολογητέα αξία δεν μπορεί να καθοριστεί κατ’ εφαρμογή της αρχικής μεθόδου χωρεί εφαρμογή της αμέσως επόμενης, κατά την ως άνω προκαθορισμένη σειρά, μεθόδου. Ως «ομοειδή εμπορεύματα» στο άρθρο 74 παράγραφος 2 στοιχείο β’ του παραπάνω Κώδικα νοούνται, κατά τον ορισμό του άρθρου 1 παρ. 2 περ. 14 του Εκτελεστικού Κανονισμού αυτού, τα εμπορεύματα που παράγονται στην ίδια χώρα, τα οποία, χωρίς να είναι όμοια από κάθε άποψη, παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά και αποτελούνται από παρόμοιες ύλες, πράγμα που τους επιτρέπει να επιτελούν τις ίδιες λειτουργίες και να είναι εναλλάξιμα από εμπορικής πλευράς. Στη διάταξη αυτή διευκρινίζεται επίσης ότι η ποιότητα των εμπορευμάτων, η φήμη τους και η ύπαρξη βιομηχανικού ή εμπορικού σήματος περιλαμβάνονται στα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για να καθορίζεται αν τα εμπορεύματα είναι ομοειδή. Άλλωστε, στο πλαίσιο εφαρμογής των παραπάνω διατάξεων, οι τελωνειακές αρχές υπέχουν υποχρέωση αιτιολόγησης των αποφάσεών τους, υπό την έννοια ότι οφείλουν, αφενός μεν, να παρέχουν τη δυνατότητα να γίνουν γνωστοί κατά τρόπο σαφή και αδιαμφισβήτητο οι λόγοι για τους οποίους απέρριψαν την εφαρμογή μιας ή περισσοτέρων μεθόδων καθορισμού της δασμολογητέας αξίας, αφετέρου δε, να εκθέτουν τα στοιχεία βάσει των οποίων εκτιμήθηκε η δασμολογητέα αξία των εμπορευμάτων, τόσο για να παράσχουν στον αποδέκτη της απόφασης τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες και να κρίνει, έχοντας πλήρη γνώση των δεδομένων, κατά πόσο είναι σκόπιμη η άσκηση προσφυγής κατά της απόφασης με την οποία καθορίζεται το ύψος των οφειλόμενων εισαγωγικών δασμών, όσο και για να παράσχουν στα δικαστήρια τη δυνατότητα να ασκήσουν τον έλεγχο νομιμότητας της εν λόγω απόφασης.

Το Δικαστήριο έλαβε υπόψη ότι στην προκειμένη περίπτωση η Τελωνειακή Αρχή, προέβη στον προσδιορισμό της δασμολογητέας αξίας των επίδικων εμπορευμάτων με βάση τη συναλλακτική αξία ομοειδών εμπορευμάτων, χωρίς, ωστόσο, προηγουμένως να προβεί στον υπολογισμό της δασμολογητέας αξίας τους με βάση τη συναλλακτική αξία των πανομοιότυπων προϊόντων, κατ’ εφαρμογή της μεθόδου του άρθρου 74 παρ. 2 στ. α΄, η οποία προηγείται της ως άνω εφαρμοσθείσας τελικώς μεθόδου, γεγονός που ομολογούσε και η ίδια στο έγγραφο των απόψεών της και έκρινε ότι μη νομίμως επιβλήθηκαν οι ένδικες δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις, κάνοντας δεκτή την προσφυγή.