Η ΑΚΟΙΜΗΤΟΣ ΚΑΝΔΗΛΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

 

Του Αχιλλέα Κ. Μάμαλη, Πρωτοδίκη Δ.Δ.

Το τριήμερο 17-20 Μαϊου 2024, παραμονές σχεδόν της επετείου της αποφράδος ημέρας, πραγματοποιήθηκε η ξεχωριστή επίσκεψη του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά στην Κωνσταντινούπολη. Επρόκειτο για ένα ταξίδι, πρωτίστως, προσκυνηματικού, βαθιά πνευματικού χαρακτήρα. Το μεταφυσικό βάρος της επίσκεψης στο Φανάρι κατέστη αισθητό τη στιγμή που η σφιχτοδεμένη μας παρέα των 18 δικαστών στάθηκε με δέος και συγκίνηση μπροστά στην Πύλη, όπου απαγχονίστηκε ο εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε’, η θυσία του οποίου αποτέλεσε σάλπισμα ελευθερίας…

Μια επίσκεψη στο Φανάρι και την ιστορική Μονή της Ζωοδόχου Πηγής του Μπαλουκλί, άλλωστε, δεν μπορεί να ικανοποιεί απλώς τουριστικά και ιστορικά ενδιαφέροντα. Για τον επισκέπτη Ρωμιό αποτελεί μυσταγωγία, ταξίδι επιστροφής στην κοιτίδα του Νέου Ελληνισμού, εκεί που σιγοκαίει αδιάκοπα η Ακοίμητη Κανδήλα του Γένους, που ο χρόνος ρέει «ασάλευτα» από την 29η-5-1453 ως και σήμερα, εκεί που το αιώνιο Πένθος της μεγάλης Αιχμαλωσίας βιώνεται συγκεκραμένο με την αιώνια Χαρά της Ανάστασης του Θεανθρώπου, του «Θεού Ζώντων» και όχι νεκρών κατά τη συγκλονιστική ευαγγελική περικοπή του Ματθαίου. Γιατί, τί άλλο μπορεί να είναι ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς ή ο πρώτος Πατριάρχης του υπόδουλου Γένους, Γεώργιος Γεννάδιος Σχολάριος, παρά πολίτες του «Βασιλείου των Ζώντων», των οποίων η παρουσία στον κόσμο ψηλαφείται πνευματικά;

Και κάπου εκεί, η πατρική ευχή του Οικουμενικού μας Πατριάρχη Βαρθολομαίου, την οποία ευγνώμονες λάβαμε μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, θαρρείς πως δεν βγαίνει μόνο από τα χείλη του σπουδαίου αυτού ανθρώπου… Βγαίνει και από τα χείλη των αοιδίμων προκατόχων του, που μακάρια αναπαύονται στα μνήματα της Μονής Ζωοδόχου Πηγής, από τα χείλη αυτού του ίδιου του Γεννάδιου Σχολάριου, ο οποίος, ενταφιασθείς στην Μονή Τιμίου Προδρόμου στις Σέρρες, δεν μεσιτεύει προς τον Κύριο μόνον για τις ψυχές των ηττημένων του 1453 αλλά φυλάει και εκείνες των πεσόντων φαντάρων μας στα κοντινά οχυρά Ρούπελ μερικούς αιώνες μετά, και (ο οποίος) με την επιπλέον ιδιότητα του ανωτάτου Κριτή (Δικαστή) της Αυτοκρατορίας θα είχε οπωσδήποτε να μας δώσει καίριες συμβουλές σχετικά με το λειτούργημά μας… 

Μπορεί η Μεγάλη Εκκλησία να τελεί, κατά Ράνσιμαν, τύποις εν αιχμαλωσία, αλλά ουσιαστικά η φαινομενική της υποταγή συνιστά άσκηση ελευθερίας «εν Πνεύματι Αληθείας». Ο σημερινός Πατριάρχης όπως και οι προκάτοχοί του ήδη από τα χρόνια της Άλωσης δεν είναι δεσμώτες, δεν είναι αιχμάλωτοι. Ο Π. Κανελλόπουλος γράφει χαρακτηριστικά στο έργο του «Το Τέλος του Ζαρατούστρα»: «…Και πρέπει να είσαι πάντα ελεύθερος να υπακούς. Δεν υπακούει ο δούλος. Ο ελεύθερος υπακούει». Η ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου μετά την Άλωση είναι στο βάθος μια ιστορία θεοειδούς Ταπείνωσης και ηθικής ελευθερίας, πέρα και πάνω από πολιτικές και εθνικές σκοπιμότητες…

Έχοντας βιώσει όλα τα παραπάνω, η ωραία μας συντροφιά, με αποσκευές τα πολύτιμα λόγια του Παναγιότατου και το Αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής (αλλά και ευχάριστες κοσμικές αναμνήσεις, αναγκαίο συμπλήρωμα των πνευματικών απολαύσεων), επέστρεψε στην Αθήνα. Εδώ που ο χρόνος σαλεύει κανονικά, οι μεταφυσικές ενατενίσεις χάνονται μέσα στις βιοτικές μέριμνες μιας φρενήρους καθημερινότητας και η Ακοίμητη Κανδήλα καίει μόνο μέσα σε ρομαντικές καρδιές και λαϊκούς μύθους…